OPIS GLJIVE
Kapica - šešir plodnog tela je konusnog oblika, koji iako je sastavljen od listića do početka autolize ili preseka cele gljive nećete videti, jer se isti nikada ne otvara u potpunostii kao kod drugih pečurki.Kod mlade i zrele gljive listići su beli do krem, i u toj fazi rasta je gljiva jestiva. Po površini šeširića su jednako bele krpice, a kada se uz dršku pojavi najmanji trag crne ili sive boje, to znači da je gljiva počela sa autolizom.
Razgradnjom proteina kojim je gljiva bogata, počinje da kaplje crna tečnost i od tada više nije za konzumaciju.Zbog ove osobine je u davnoj prošlosti korišćena i kao mastilo - tinta, pa je kod naših slovenskih naroda nazivana i ,,tintnica,, ili ,, mastiljavka,, Uglavnom su je koristili kaluđeri, sveštenici za prepisivanje crkvenih knjiga na pergamenu, papirusu ili tkaninama.
Drška gljive je bela, prava i šuplja, duboko usadjena u supstrat.
STANIŠTE I VREME RASTA
Gljiva pripada travnim saprofitima, pa se često nadje i u urbanoj sredini gde su gradjeni novi blokovi zgrada i veštački stvarani parkovi i zelene površine.Van gradova je česta na livadama, čak i žitištima, ali ne tamno gde se intenzivno koriste pesticidi. Nadmorska visina uopšte nije bitna, pa raste od 50 m.n.v do 1800 mnv.
VREME RASTA je od sredine aprila do kraja novembra meseca do prvih mrazeva na koje nije otporna.
NAČINI ČUVANJA i korišćenja
Zboj svojih fermenata i enzima ne može se sačuvati po ubiranju više od par sati u svežem stanju.Potrebno je kratko i brzo blanširati u kipućoj vodi, ohladiti , te se takva može zamrzavati.Nemoguće je osušiti i dehidrirati na ,,domaće načine,,Priprema se prženjem na maslacu, masti, ulju, ili u supama, čorbama sa drugim gljivama u kombinaciji.Najbolja je sveže pohovana u prvim satima po ubiranju.
MEDICINSKA SVOJSTVA
Gljiva Coprinus comatus bogata je kalijumom, kalcijumom, gvožđem, bakrom, cinkom i nijacinom, a sadrži i dvadeset slobodnih aminokiselina, od kojih su osam njih esencijalne.
Sušeni prah ove gljive postao je u nekim zemljama sastavni deo lečenja dijabetesa. Coprinus Comatus reguliše nivo šećera u krvi, smiruje upalne procese u organizmu, a povrh toga, sprečava nastanak kardiovaskularnih bolesti koje su redovna komplikacija dijabetesa.
Pored toga, Coprinus Comatus je značajan za očuvanje ćelija pankreasa koje proizvode insulin. Coprinus reguliše nivo šećera u krvi, deluje protivupalno i preventivno na kardiovaskularna oboljenja kod dijabetičara. Ima zaštitni efekat na Langerhansova ostrvca (ćelije pankreasa koje produkuju insulin).Sat i po nakon uzimanja praha gljive Coprinusa, nivo šećera u krvi redukuje se za 41%, tri sata kasnije snižava se za 31%, dok za 6 sati u krvi i dalje ima 20% manje šećera.
NAPOMENA - gljiva ne daje antabusni sindrom, odnosno može se konzumirati uz alkohol.
BIBLIOGRAFIJA
- Lekovite makromicete, Dr Marijana Kosanić, Dr Branislav Ranković
- „Лечебните гъби в България“, Владимир Въжаров, 2016
- Atlas gljiva i internacionalni rečnik narodnih imena gljiva Vukojević, J.Hadžić I.
FOTO - Nikola Milošević, Marjan Kuštera, MD Naissus
